نشانههای اتیسم را میتوان در 5 طبقهی زیر گردآوری کرد:
1. اختلال در زبان آموزی
کودکان اتیستیک به کندی کلمات و حروف را فرا می گیرند و برخی از آنها هیچگاه قادر به تکلم نخواهند شد. آنهائی که
می توانند صحبت کنند ممکن است تلفظ خوبی داشته باشند ولی اغلب در ریتم، تُن صداها و معانی کلمات مشکل دارند.
بعضی از این کودکان هر چیزی را که بشنوند بدون درک معنی آن، تکرار می کنند. مثلا اگر از او بپرسید : آیا شیر میل
داری؟ کودک در جواب خواهد گفت: آیا شیر میل داری؟ بعضی نیز ممکن است که از خزانه لغت خوبی برخوردار باشند
(تعداد زیادی لغت فرا گرفته باشند) ولی گاهی در تمام مدت روز فقط در مورد یک موضوع مورد علاقه خود صحبت می-
کنند. این کودکان در مورد درک کنایهها و شوخیها مشکل دارند.
2. روابط اجتماعی
کودکان اتیستیک تمایل دارند در پوسته ساخته شده در اطراف خود زندگی کنند. در زمان طفولیت ممکن است به صداها،
صورتها و چیزهای دیگری که کودکان عادی به آنها بسیار توجه میکنند، بیتوجه باشند. همانطور که بزرگ می شوند
تماس چشمی آنها کم شده و ترجیح میدهند که با خود و به تنهائی بازی کنند. رفتار این کودکان بدون شباهت به خجالت
کشیدن، به نحوی است که به دیگران هیچ توجهی نمیکنند. گاه ممکن است که آنها به یک چیز بسیار علاقه نشان دهند.
مثلا با اجسام درحال حرکت (ااتومبیل، پنکه و...) یا یک تکه چوب ساعتها خود را مشغول کنند.
3. هوش
از هر 4 کودک اتیستیک، 3 نفر از واپسروی ذهنی رنج می برند ولی ممکن است محدودیت ایجاد شده در عملکرد مغز
همراه با توانمندیهای خاص (مثل یک حافظه قوی، توانائی زیاد در ایجاد آثار هنری و یا موسیقی) باشد. بعضی از آنها
ممکن است تمامی حوادث دوران کودکی خود را با جزئیات به یاد داشته باشند. این کودکان حتی ممکن است در درک
مسائل عادی مانند خواندن و نوشتن نیز مشکل داشته باشند.
4. رفتارهای خطرناک
خودآزاری و آسیب رساندن به خود یکی از رفتارهای دردناک و ناراحت کننده در کودکان اتیستیک می باشد. این
کودکان ممکن است در صورت عصبانیت و یا استرس دستهای خود را به شدت گاز گرفته و یا سر خود را محکم به
زمین و یا دیوار بکوبند.
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک
Center for the Treatment of Autistic Disorders
4
5. زندگی روزمره
کودکان اتیستیک ممکن است به یک یا چند کار خاص علاقه نشان داده و مرتبا آنها را تکرار کنند و از آن لذت ببرند.
ممکن است ساعتها به قسمتی از خانه چشم بدوزند و یا اینکه ساعتها خود را به جلو و عقب حرکت دهند. بعضی دیگر نیز
ممکن است ساعتها دستان خود را تکان دهند و یا اینکه با گوش خود بازی کنند. این کودکان همچنین ممکن است روشها
و عادات خاصی را برای کارهای روزانه خود ایجاد کنند و سخت به آنها پایبند باشند. مثلا روشی عجیب و خاص در
هنگام غذا خوردن و یا به خواب رفتن. هر گونه تلاش برای تغییر و اختلال در این روشهای خاص آنها، می تواند باعث
عصبانیت و سردرگمی این کودکان شود.
علل بروز اتیسم
تا کنون علت قطعی بیماری اتیسم مشخص نشده ولی تایید شده است عملکرد غیر عادی مغز باعث ایجاد حالات اتیسم
می شود. اسکن های مغزی در برخی موارد نشان دادهاند مغز کودکان اتیستیک از نظر اندازه و ساختار با مغز کودکان
سالم متفاوت است. در حال حاضر تحقیقات فراوانی در رابطه با احتمال دخالت عوامل ژنتیکی و عوارض داروئی در
بروز اتیسم در حال اجراست. در بعضی از خانوادهها مشاهده شده است که اتیسم مانند بیماریهای ژنتیکی از نسلی به
نسل دیگر منتقل می شود که این خود می تواند نشانگر نقش عوامل ژنتیک در بروز بیماری اتیسم باشد. با این وجود، در
بسیاری از موارد مشاهده شده که سابقه بیماری اتیسم درخانواده و یا اقوام وجود نداشته است. البته لازم به توجه است
که گاه در خویشان درجهی یک و دو، علایم این بیماری بسیار خفیف وجود داشته است و به صورت برخی رگههای
شخصیتی نظیر انزواطلبی و تمایل کمتر به موقعیتهای اجتماعی، کله شقی (نارسایی در تعامل موثر با دیگران) و عدم
انعطاف در قبال تغییر یا اقتضاهای بیرونی، ظاهر میشود.
به نظر میرسد یک سری علل در بروز این بیماری دخالت دارند. بسیاری از محققین معتقدند که تحت شرایط خاصی،
تعدادی ژن باعث اختلال در عملکرد مغز و در نهایت بروز بیماری اتیسم می شوند .تعداد دیگری از محققین نیز بر روی
احتمال بروز اتیسم در دوران بارداری تحقیق می کنند. آنها معتقدند که یک عامل ویروسی ناشناخته، اختلال متابولیسمی
و یا آلودگی به مواد شیمیائی محیطی در دوران بارداری می تواند عامل ایجاد این بیماری باشد. احتمال بروز u1575 اتیسم در
کودکانی که دچار بیماری هائی مانند سندرم ایکس شکننده، توبروس سلروسیس ، سندرم روبلا و فنیل کتونوریای
درمان نشده، هستند بیشتر است. بعضی از مواد خطرناک مانند جیوه نیز که در دوران بارداری وارد بدن مادر شوند می
توانند احتمال بروز اتیسم را افزایش دهند .
طی سالهای اخیر رابطهی احتمالی بین واکسیناسیون و بروز اتیسم مورد توجه محققان قرار گرفته است. در سال 2001
در آمریکا تحقیقاتی در مورد رابطهء واکسن “ ام ام ار “ با بیماری اتیسم انجام شد. در این تحقیقات معلوم شد که در
برخی از کودکان، این واکسن باعث بروز بیماری اتیسم شده است .با این حال محققین دیگر این بررسی ها را کافی
ندانسته و خواهان تحقیقات بیشتر هستند. به هر حال علت اتیسم هر چه که باشد، باید بدانیم که این کودکان یا با اتیسم
بدنیا می آیند و یا اینکه آمادگی ابتلاء به آن را دارند. این بیماری برخلاف آنچه که تصور می شد به خاطر بدی تربیت و
یا عدم توانائی والدین در بزرگ کردن کودک نمی باشد. اتیسم یک بیماری روانی نیست. کودکان اتیستیک قابل درمان
هستند و نباید از آنها قطع امید کرد.
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک
Center for the Treatment of Autistic Disorders